NENSHA Japans geïnspireerd werk van Chris Berens

Een jaar geleden bezocht Chris Berens de tentoonstelling ‘Spoken en Geesten’ in Japanmuseum SieboldHuis ter inspiratie en voorbereiding op zijn solo-expositie in Tokio. Dit voorjaar komt zijn succesvolle tentoonstelling ‘NENSHA’ naar Leiden. Nensha is een Japanse woord voor het fenomeen om beelden van iemands onderbewustzijn vast te leggen in film of op papier. 

Voor ‘NENSHA’ onderzocht Berens Japanse volksverhalen. Hij reisde af naar Japan, op zoek naar magische, heilige en mythische plaatsten die hij kon verwerken in zijn schilderijen. Bij terugkomst in zijn Amsterdamse atelier werkte hij aan de verbeelding van zijn indrukken. Laag voor laag, groeien en transformeren zijn gedachten tot schilderijen. De werken ogen sprookjesachtig, maar op de achtergrond is vaak een dreigend onheil voelbaar. 

Berens schildert met inkt op fotopapier, waar hij de papierlaag vanaf trekt zodat er een plastic laagje overblijft. Die lagen plakt hij over elkaar zodat er een wazige diepte ontstaat die zo kenmerkend is voor zijn werk. Het is een bijzonder en tijdrovend procedé. Zijn stijl ligt tussen de oude Hollandse Meesters en Japanse Manga. 

AVRO's Close Up zal op 29 mei 2014, 23.00 uur op NED. 2 de documentaire 'Chris Berens - Master of his magical universe' - uitzenden. De makers volgden hem ruim een jaar en maakten een fascinerende film over zijn persoon en over zijn complexe en bewerkelijke werkwijze. Deze documentaire wordt, naast zijn schilderijen in ‘NENSHA’ getoond. 

Speciaal voor Japanmuseum SieboldHuis maakt Berens’ het schilderij ‘Serenade’. Dit prachtig gedetailleerde schilderij met de onmiskenbare gevel van het SieboldHuis is vanaf 16 april in de tentoonstelling te bewonderen.

Chris Berens over NENSHA

De Japanse beeld- en verhalencultuur heeft me altijd geïnteresseerd en ik heb altijd een verwantschap gevoeld met het feit dat Japanners niet alle fenomenen wetenschappelijk proberen te verklaren, maar vaak in een speelsere, misschien kinderlijke, maar vooral leukere verklaring kiezen te geloven. De show die hieruit voort is gekomen heet Nensha, een Japanse term voor het fenomeen van het branden van beelden uit de onbewuste geest op gevoelig materiaal als fotografische film of –papier. 

Het gaat uit van het principe dat beelden in de geest net zo tastbaar zijn als beelden die worden waargenomen en elkaar sterk kunnen beïnvloeden tot een nieuw beeld. 

Een voorbeeld daarvan is het werk Crossing. Het betreft hier een willekeurig kruispunt in Tokyo, waar ik een tijdje heb staan kijken tijdens mijn bezoek aan Japan. Het viel me op dat verschillende mensen een buiging maakten naar ogenschijnlijk niets. Dat beeld is vastgelegd door de filmploeg van de documentaire [Chris Berens, Master of his Magical Universe, 29 mei Avro Close Up], ik ben het beeld gaan reproduceren met inkt op papier en gaandeweg dat proces werd duidelijk voor wie al deze mensen bogen alvorens over te steken.

Mede mogelijk gemaakt door

Astellas