Japan op de gevoelige plaat. 19e-eeuwse foto's uit de Kurokawa Collectie.

De Kurokawa Collectie staat bekend om zijn volledigheid met werken van vrijwel elke fotostudio die actief was in Japan. De werken zijn in uitzonderlijk goede staat. Er is werk van fotografen zoals Felice Beato, baron Raimund von Stillfried, Adolfo Farsari, Kusakabe Kimbei en Ueno Hikoma. Daarnaast worden er zesentwintig gerelateerde objecten getoond.

Souvenirs
De ontluikende foto-industrie, aan het begin van de Meiji-periode (1868-1912), vond een goede afzetmarkt in de toestroom van westerlingen naar Japan. Aanvankelijk werden de foto’s gemaakt als souvenir, maar al snel gingen ze fungeren als reisgids. Direct na aankomst in Japan bracht de toerist vaak een bezoek aan een fotostudio. Daar bestelde hij het fraai gemaakte fotoalbum dat hem zou helpen bij het bepalen van zijn reisschema. Het is opmerkelijk dat deze foto's ook steeds populairder werden onder een Japanse klantenkring. Ze concurreerden zelfs met de markt van de houtsneden. Dit kwam doordat deze foto's een verbazingwekkende virtuositeit onthulden, niet alleen qua compositie maar ook door de techniek van het met de hand inkleuren. Dit laatste bracht de foto’s een nieuw niveau van levendigheid.

Foto’s
De originele foto's worden in albums bewaard, afgeschermd van het verwoestende effect van licht. Ze zijn zo kwetsbaar dat de originelen niet op een tentoonstelling kunnen worden getoond, zelfs niet bij weinig licht, omdat ze onvermijdelijk zouden vervagen en verslechteren. Het gebruik van facsimile's is de enige manier gebleken om toegang te krijgen tot deze wondere wereld van de vroege Japanse fotografie.

De foto’s van mooi aangeklede geisha’s, samoerai-krijgers, worstelaars en andere flamboyante figuren uit het dagelijks leven, prachtige tuinen, bruisende stadsgezichten en theatervoorstellingen geven een waarheidsgetrouw beeld van de Japanse samenleving in een tijd waarin Japan zich openstelde voor westerse ideeën. ‘Japan op de gevoelige plaat’ toont de bezoeker een unieke blik op een scharniermoment in de Japanse cultuurgeschiedenis en de geschiedenis van de fotografie.

Catalogus en activiteiten
Bij deze tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus, geschreven door gastconservator Sebastian Dobson.

Japan on a Glass Plate, The Adventure of Photography in Yokohama and Beyond, 1853–1912, door Sebastian Dobson (Ludion 2023), 208 pagina’s, hardcover, verkoopprijs €46,50.

Deze catalogus is te koop in onze museumwinkel.

Een veelzijdig activiteitenprogramma biedt verdere verdieping bij ‘Japan op de gevoelige plaat’. Voor kinderen is er een gratis speurtocht.