27 juli 1823 — Dag 30
Bij het aanbreken van de dag hoog land in het ZO. en O. op een afstand van 24 zeemijl. Het is de westpunt van Formosa. — Een treurig gevoel overvalt ons bij de aanblik van de kust van dit eiland, waarvan het natuurschoon en aangename ligging de naam “Ilha formosa” [ = prachtig eiland] rechtvaardigt, die het van de ontdekkers heeft gekregen. Wat een vruchtbaarheid verraden de vulkanische formatie en de met weelderige bossen bedekte heuvels en bergen! Wat een voordelige schets toont ons de schildering van zijn bewoners en producten in de eerste eeuw van zijn ontdekking. En zo’n bezitting, even mooi als belangrijk, ging voor ons verloren om daarna te dienen als vrijstaat voor een Chinese zeerover! Beklagenswaardig is de toenmalige samenkomst van dwalingen, arglistigheid en intriges, en onverantwoordelijk het verlies. Niet ontoepasselijk heeft een Nederlandse schrijver het verhaal daarover overgeleverd onder de titel “[het] Verwaarloosde Formosa”.

Met uitzondering van de berichten die ons vroeger door de Nederlanders, later de Franse missionarissen die in 1714 naar het eiland reisden, Malte Brun naar Nederlandse - en J. Klaproth naar Chinese bronnen zijn medegedeeld, weten we weinig van dit eiland. Hier ligt een niet ontgonnen veld dat voor de natuurwetenschappen en voor de Land- en Volkenkunde niet onbelangrijk bijdragen kan leveren! — Een korte historische blik op dit eiland, speciaal met betrekking tot de verovering door de Chinese Kokensjah, geven we als aanhangsel.

26 juli 1823 <⎯⎯⎯⎯ vandaag ⎯⎯⎯⎯> 28 juli 1823

Bron: Siebold, Ph. Fr. von., Nippon. Archiv zur Beschreibung von Japan und dessen Neben- und Schutzländern Jezo mit den südlichen Kurillen, Sachalin, Korea und den Liukiu Inseln. Herausgegeben von seine Söhnen. Würzburg und Leipzig, 1897.

Vertaling Martien J. P. van Oijen