12 juli 1823 — Dag 15

Sieboldblog zeeslangen

Verschillende soorten zeeslangen

Iedere dag een stukje uit het dagboek van Siebold van de reis van Batavia naar Japan in het jaar 1823.

12 juli 1823 — Dag 15
Aanhoudende windstilte. Prachtig weer. De warmte is onaangenaam. De thermometer staat in de schaduw op 84°-86° F [28.9°-30° C]. De barometer, die sinds het vertrek uit de Straat van Banka zonder merkbare verandering is geweest, staat over het algemeen op 29′′9′′′. — De frisse heldere ochtenden en de koele avonden bieden compensatie voor de zwoele middaguren, en de ’s nachts opstekende briesjes bevorderen de voortgang van het schip.

Tijdens de windstilte had ik de gelegenheid zeeslangen, die op deze breedte vaak voorkomen, te observeren en enkele exemplaren te pakken te krijgen. Vaak lagen ze onbeweeglijk aan de oppervlakte van de zee, strekten dan de kop naar voren, bewogen de staart, zwommen enkele seconden in een golvende beweging aan de oppervlakte, verdwenen in de diepte en kwamen op een andere plek weer tevoorschijn. In de regel zwemmen ze niet snel. De hier op 1°29′ noorderbreedte, 105°31′ oosterlengte vaak voorkomende zeeslang is Hydrophis pelamys , die een lengte van 1½ tot 2 voet [45-60 cm] bereikt. Het lukte mij met een net vanaf de boot een exemplaar uit het water te halen, en op het dek van de Onderneming werd een mooie, geelgevlekte variëteit van dezelfde soort met een putemmer gevangen. Die variëteit is hier zeer zeldzaam. Tussen de vele Pelamys exemplaren die ik duidelijk vanaf het schip onderscheiden kon, zag ik er slechts één. Aan de westkust van Borneo zou hij vaker voorkomen, en aan boord van ons schip was een [exemplaar van een] sterk hierop lijkende soort bewaard op arak. Dit exemplaar was onlangs gevangen op de rede van Pontianak. De Pelamys behoort tot de gifslangen. Maar ontrukt aan zijn element, in de boot of op het dek, waren de gevangen exemplaren onbeholpen en lieten zich door de matrozen met de hand pakken, zonder hen te kwetsen. — Scholen vissen (een grote Scomber [makreel] soort), zeezwaluwen en Doraden [dolfijnvissen] trokken ook onze aandacht.


Het is dit jaar precies 200 jaar geleden dat Siebold aankwam in Japan. Hij vertrok op 28 juni 1823 vanaf Batavia voor de zes weken durende overtocht. Zijn verslag van deze reis werd voor het eerst gepubliceerd in 1897, in de heruitgave van zijn monumentale werk Nippon. Ter gelegenheid van de tweehonderdste verjaardag van deze reis zullen wij gedurende de komende zes weken zijn reis volgen aan de hand van dit reisverslag.


Bron: Siebold, Ph. Fr. von., Nippon. Archiv zur Beschreibung von Japan und dessen Neben- und Schutzländern Jezo mit den südlichen Kurillen, Sachalin, Korea und den Liukiu Inseln. Herausgegeben von seine Söhnen. Würzburg und Leipzig, 1897.

Vertaling Martien J. P. van Oijen

Lees verder over Siebold